Search for content and authors
 

Nanotechnologie w gospodarce województwa podlaskiego

Joannicjusz Nazarko 1Katarzyna Dębkowska 1Joanna Ejdys 1Alicja Gudanowska 1Anna Kononiuk 1Elżbieta Krawczyk-Dembicka 1Krzysztof J. Kurzydlowski 2Dorota Leończuk 1Malgorzata Lewandowska 2Witold Łojkowski 1,3,4Andrzej Magruk 1Anna Olszewska 1Adam W. Skorek 1Urszula Widelska 1

1. Politechnika Białostocka, Wydział Zarządzania (WZPB), O. St. Tarasiuka 2, Białystok 16-001, Poland
2. Warsaw University of Technology, Faculty of Materials Science and Engineering (InMat), Wołoska 141, Warszawa 02-507, Poland
3. Polish Academy of Sciences, Institute of High Pressure Physics (UNIPRESS), Sokolowska 29/37, Warszawa 01-142, Poland
4. Instytut Wysokich Ciśnień PAN (IWC), Sokołowska 29/37, Warszawa 01-142, Poland

Abstract

Projekt "Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>> Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii" ukierunkowany był na opracowanie podlaskiej strategii rozwoju nanotechnologii do roku 2020. Jednym z głównych celów projektu było wyznaczenie nanotechnologii kluczowych dla rozwoju województwa podlaskiego. Cel ten został zrealizowany poprzez prace Panelu Kluczowych Technologii (PKT).

Istotnym aspektem przygotowania prac panelu PKT był dobór szerokiego spektrum ekspertów ze świata nauki, biznesu oraz administracji i polityki. Wśród wybranych specjalistów znalazły się zarówno osoby pracujące nad tworzeniem, jak i nad wdrażaniem nanotechnologii oraz osoby ze sfery polityki regionalnej. Eksperci reprezentowali różne regiony Polski, ale w związku ze specyfiką projektu wymagane było ich zaznajomienie z charakterystyką ekonomiczno-społeczną województwa podlaskiego. Do zadań ekspertów należało opracowanie wstępnego katalogu technologii kandydujących z obszaru nano, a następnie ich ocena według kryteriów wykonalności i atrakcyjności w celu wyłonienia technologii kluczowych. Kolejnym etapem była priorytetyzacja technologii kluczowych poprzez ekspercką ocenę ich gotowości technologicznej.

Praca panelu eksperckiego PKT pozwoliła na wyodrębnienie propozycji tych nanotechnologii, które w najwyższym stopniu mogą przyczynić się do dynamicznego i zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Podlasia.

Gałęzie przemysłu województwa podlaskiego, biorąc pod uwagę poziom zastosowania nanotechnologii, można podzielić na trzy kategorie:

– wykorzystujące nanotechnologie: przemysł maszynowy, tekstylny i odzieżowy, meblarski, budowlany, rolno-spożywczy i medyczny;

– planujące wykorzystać nanotechnologie: produkcja wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych;

– niezainteresowane wykorzystaniem nanotechnologii: przemysł drzewny i metalowy.

Nanotechnologie w opinii badanych przedsiębiorstw są znaczącym czynnikiem sprawczym, decydującym o rozwoju potencjału technologicznego przedsiębiorstw. Z drugiej jednak strony, dało się też zauważyć jednokierunkowe postrzeganie nanotechnologii tylko w kategoriach technologicznych. W mniejszym stopniu dostrzega się ten rodzaj usprawnień jako czynnik popytotwórczy, wpływający na poziom zaspokojenia potrzeb rynków docelowych.

Większą skłonność do wykorzystywania nanotechnologii mają przedsiębiorstwa, które posiadają już ten rodzaj usprawnień. Nanotechnologie w opinii większości badanych firm je wykorzystujących mają bezpośrednie przełożenie na osiągane efekty produkcyjne i rynkowe.

Podlaskie firmy dostrzegają pozytywny wpływ nanotechnologii na rozwój potencjału ekonomicznego. Korzystny charakter oddziaływania nanotechnologii jest jednak oceniany na poziomie dużej ogólności.

Wiedza na temat nanotechnologii jako czynnika decydującego o rozwoju potencjału technologicznego jest w dużym stopniu ograniczona. Przedsiębiorcy często w ocenie zjawiska posługują się uogólnieniami. Należy dostrzec bezpośrednie zależności pomiędzy potencjałem wiedzy a zastosowaniem nanotechnologii. Po pierwsze, właściwie zgromadzona wiedza zmniejsza ryzyko porażki rynkowej. Po drugie, nanotechnologie są zjawiskiem stosunkowo nowym, wymagają więc wiedzy ciągłej i aktualnej. Luka informacyjna jest szansą dla uczelni i instytutów badawczych, co może być ważnym czynnikiem powodującym zacieśnianie związków pomiędzy nauką i praktyką gospodarczą.

Przedsiębiorstwa planujące wdrożenie nanotechnologii wykazują postawę raczej zachowawczą. Wynika ona przede wszystkim z relacji, jakie występują pomiędzy firmami na poziomie sektorów. Nie wymuszają one zmian oraz nie są bezpośrednią przyczyną przedsięwzięć o charakterze proinnowacyjnym. Planowanie zastosowania nanotechnologii w przyszłości pokazuje świadomość przedsiębiorstw w zakresie korzyści wynikających z zastosowania nanotechnologii, jednak, biorąc pod uwagę sytuację w sektorze, decyzje o ich zastosowaniu są odkładane na przyszłość. Przeszkodą we wdrażaniu nanotechnologii w podlaskich przedsiębiorstwach są: bariery technologiczne, ekonomiczne, organizacyjne, społeczne oraz mentalne i świadomościowe.

Nanotechnologie mogą być jednym z istotnych czynników podniesienia produktywności i konkurencyjności regionu. Z zastosowaniem nanotechnologii wiążą się korzyści kooperacyjne, innowacyjne, społeczne, wizerunkowe oraz strategiczne. Uzyskane wyniki badań stanowią istotne źródło wiedzy o uwarunkowaniach rozwoju gospodarczego regionu w warunkach globalnego rozwoju technologicznego i powinny być ważną przesłanką w kształtowaniu polityki innowacyjnej województwa podlaskiego, wyrażającej się między innymi w podejmowaniu decyzji o wspieraniu przedsięwzięć związanych z opracowywaniem i wdrażaniem produkcji i usług opartych na nanoinnowacjach.

Efekty realizacji projektu są dostępne na stronie www.ntfp2020.pb.edu.pl.

Projekt "Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>> Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii" był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Related papers

Presentation: Poster at Nano and Advanced Materials Workshop and Fair, by Elżbieta Krawczyk-Dembicka
See On-line Journal of Nano and Advanced Materials Workshop and Fair

Submitted: 2013-07-22 00:20
Revised:   2013-07-22 00:27