Funkcja korelacji warstw

Rozwazmy zespó statystyczny skadajacy sie z duzej liczby N nieskonczonych, krysztaów o strukturze najgestszego upakowaniatypeset@protect @@footnote SF@gobble@opt W szczególnosci moga to byc politypowe struktury nieuporzadkowane. (patrz rys. 1.6). Umiescmy kazdy z nich w osobnym, kartezjanskim, prawoskretnym ukadzie wspórzednych w nastepujacy sposób:

  1. Niech paszczyzny krystaliczne (0001) krysztau beda równolege do paszczyzny X - Y ukadu.
  2. Jednostka osi X i Y niech bedzie staa sieci a.
  3. Jednostka osi Z niech bedzie odlegosc miedzy sasiednimi warstwami (z bedzie wtedy numerowac warstwy).
  4. Niech jeden z atomów warstwy z = 0 bedzie umieszczony w punkcie (0, 0, 0). Warstwe ta nazwijmytypeset@protect @@footnote SF@gobble@opt Umawiamy sie nazywac warstwy przesuniete o $ \left(\vphantom{ 0,0,z}\right.$0, 0, z$ \left.\vphantom{ 0,0,z}\right)$ $ \rightarrow$ A; $ \left(\vphantom{ \frac{2}{3},\frac{1}{3},z}\right.$$ {\frac{{2}}{{3}}}$,$ {\frac{{1}}{{3}}}$, z$ \left.\vphantom{ \frac{2}{3},\frac{1}{3},z}\right)$ $ \rightarrow$B; $ \left(\vphantom{ \frac{1}{3},\frac{2}{3},z}\right.$$ {\frac{{1}}{{3}}}$,$ {\frac{{2}}{{3}}}$, z$ \left.\vphantom{ \frac{1}{3},\frac{2}{3},z}\right)$ $ \rightarrow$ C. A (tzn. znajdujaca w pozycji A).
  5. Niech jego odpowiednik w warstwie z = 1 bedzietypeset@protect @@footnote SF@gobble@opt Skoro nazwalismy warstwe z = 0 'A', warstwa z = 1 musi byc 'B' lub 'C'. Wymagamy teraz, zeby bya ona wasnie 'B'. Mozna to wymusic obracajac w razie potrzeby kryszta wokó osi Z o 180 (co przeprowadza wszystkie warstwy 'C' na 'B' i odwrotnie). umieszczony w punkcie $ \left(\vphantom{ \frac{2}{3},\frac{1}{3},1}\right.$$ {\frac{{2}}{{3}}}$,$ {\frac{{1}}{{3}}}$, 1$ \left.\vphantom{ \frac{2}{3},\frac{1}{3},1}\right)$. Warstwe ta nazwijmy B (tzn. znajdujaca w pozycji B).
Opiszmy sekwencje politypowa pojedynczego krysztau ciagiem liter Sz odpowiadajacych pozycjom warstw, np. ...S-3S-2S-1S0S1S2S3... = ...ABCABCAB.... Warunki 4 i 5 mozemy teraz zapisac nastepujaco:

Sz=0 = ASz=1 = B (2.11)
W ten sposób definiujemy pozycje i skretnosc krysztau.

FUNKCJA KORELACJI WARSTW (Layer Correlation Function, LCF) LCFz, A, LCFz, B, LCFz, C nazywamy prawdopodobienstwotypeset@protect @@footnote SF@gobble@opt Scisle rzecz biorac jest to prawdopodobienstwo warunkowe przy warunkach ustalonych w pkt.4 i 5, tzn. ze w z = 0 zawsze znajduje sie warstwa A, zas w z = 1 zawsze znajduje sie warstwa B. tego, ze z-ta warstwa krysztau bedzie odpowiednio w pozycji A, B lub C:

LCFl, z = $\displaystyle {\frac{{1}}{{N}}}$$\displaystyle \sum^{{N}}_{{k=1}}$$\displaystyle \delta_{{l,S^{k}_{z}}}^{}$, (2.12)
gdzie z jest numerem warstwy; l indeksuje pozycje warstw (A, B lub C); indeks k numeruje krysztay; $ \delta$ oznacza delte Kroneckera, zas ...Skz(= A, B, C)... opisuje sekwencje politypowa k-tego krysztau.

Dla poszczególnych warstw wyrazenie (2.12) przyjmuje nastepujace postacie:

LCFA, z = $\displaystyle {\frac{{1}}{{N}}}$$\displaystyle \sum^{{N}}_{{k=1}}$$\displaystyle \delta_{{A,S^{k}_{z}}}^{}$ (2.13)

LCFB, z = $\displaystyle {\frac{{1}}{{N}}}$$\displaystyle \sum^{{N}}_{{k=1}}$$\displaystyle \delta_{{B,S^{k}_{z}}}^{}$ (2.14)

LCFC, z = $\displaystyle {\frac{{1}}{{N}}}$$\displaystyle \sum^{{N}}_{{k=1}}$$\displaystyle \delta_{{C,S^{k}_{z}}}^{}$ (2.15)
Jak widac, w przypadku gdy z = 0 funkcje korelacji warstw redukuja sie do postaci LCFA, z=0 = 1, LCFB, z=0 = 0, LCFC, z=0 = 0.

FUNKCJA KORELACJI WARSTW opisuje stopien jednowymiarowego nieuporzadkowania struktury najgestszego upakowania, rys.2.10.

Figure: FUNKCJA KORELACJI WARSTW (Layer Correlation Function, LCF): Prawdopodobienstwo P(A), P(Bi P(C), ze odlega warstwa bedzie odpowiednio w pozycji A, B lub C, gdy warstwa odniesienia z = 0 jest w pozycji A. LCF dla róznych rodzajów nieuporzadkowania: a) czysty polityp 3C: P(h) = 0; b) nieuporzadkowana struktura 3C: P(h) = 0.1; c) nieuporzadkowana struktura 2H: P(h) = 0.9; d) czysty polityp 2H: P(h) = 1. Dla struktur nieporzadkowanych (b,c) i odlegych warstw korelacje zanikaja a LCF dazy do wartosci sredniej $ {\frac{{1}}{{3}}}$.
a) \resizebox*{0.45\columnwidth}{!}{\includegraphics{eps/lcf/lcf-prand0.0.eps}} b) \resizebox*{0.45\columnwidth}{!}{\includegraphics{eps/lcf/lcf-prand0.1.eps}}
c) \resizebox*{0.45\columnwidth}{!}{\includegraphics{eps/lcf/lcf-prand0.9.eps}} d) \resizebox*{0.45\columnwidth}{!}{\includegraphics{eps/lcf/lcf-prand1.0.eps}}

Dla struktur uporzadkowanych (periodycznych w kierunku krystalograficznym c) LCF jest periodyczna i ma okres równy okresowi struktury. Dla struktur nieuporzadkowanych LCFtypeset@protect @@footnote SF@gobble@opt Na rys. 2.10 skrótowe oznaczenia P(A), P(Bi P(C) oznaczaja P(A) = LCFz, A, P(B) = LCFz, B i P(C) = LCFz, C. jest zbiezna do staej wartosci $ {\frac{{1}}{{3}}}$ (rys.2.10b,c). W tym przypadku zbieznosc jest saba (osiagana jest dla $ \left\vert\vphantom{ z}\right.$z$ \left.\vphantom{ z}\right\vert$ $ \approx$ 20). Dla struktur silnie nieuporzadkowanych (gdzie parametr heksagonalnosci P(h) $ \in$ (0.3÷0.7)) LCF zbiega do $ {\frac{{1}}{{3}}}$ bardzo szybko - juz dla warstw $ \left\vert\vphantom{ z}\right.$z$ \left.\vphantom{ z}\right\vert$ < 5 bedacych najblizszymi sasiadami warstwy odniesienia z = 0.

roman pielaszek 2003-01-13