Proktokolektomia odtwórcza z wytworzeniem zbiornika jelitowego to zabieg wykonywany najczęściej u chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i polipowatościami rodzinnymi jelita grubego. Jedną z konsekwencji tego rozległego zabiegu może być różnego stopnia dysfunkcja aparatu zwieraczowego. Zaburzenia te, zwłaszcza problemy z trzymaniem stolca są jednym z głównym czynników wpływających na ocenę przez chorych wyników leczenia.
W Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej Endokrynologicznej badaniu poddano 12 chorych po proktokolektomiach odtwórczych z wytworzeniem zbiornika jelitowego. Średni wiek chorych wynosił 32 lata. Stwierdzono nietrzymanie I stopnia u 4 osób, II u 3 i III u 5 osób. Wszyscy chorzy poddani zostali manometrii anorektalnej, która potwierdziła zaburzenia czynnościowe aparatu zwieraczowego, przede wszystkim obniżenie ciśnienie spoczynkowe oraz maksymalnego ciśnienia skurczowego. U 6 badanych chorych nie stwierdzano cech zapalenia zbiornika jelitowego (Grupa A), u pozostałych 6 występowały cechy zapalenia błony śluzowej zbiornika jelitowego, z niewielkim nasileniem objawów klinicznych, potwierdzone jednak endoskopowo oraz w badaniu histopatologicznym. Wskaźnik intensywności zapalenia (PDAI- pouchitis disease activity index) przekraczał 7. U wszystkich chorych przeprowadzono standardowy program elektrostymulacji (TENS) trwający 6 tygodni.
W grupie A stwierdzono wyraźna poprawę (samoocena chorych oraz wzrost ciśnienia w obrębie zwieraczy w badaniu manometrycznym). W grupie B nie stwierdzono istotnych zmian po elektrostymulacji, w 4 przypadkach elektrostymulacja została zakończona przed upływem 6 tygodni ze względu na nasilający się dyskomfort i dolegliwości bólowe. U chorych z grupy B zostało włączone leczenie przeciwzapalne (standardowo: Metronidazol w formie wlewek lub czopków, Ciprobay, opcjonalnie Trilac). Uzyskano ustąpienie stanu zapalnego potwierdzone endoskopowo i w badaniu histopatologicznym. PDAI we wszystkich przypadkach był poniżej 7 punktów. W grupie B ponownie włączono program TENS, w sposób analogiczny do stosowanego poprzednio. Wszyscy chorzy dobrze tolerowali elektrostymulację przeprowadzając ją przez przewidziane protokołem 6 tygodni. W badaniu kontrolnym stwierdzono wyraźną poprawę czynności aparatu zwieraczowego, podobną do wyników uzyskanych w grupie A.
Zapalenie zbiornika jelitowego to czynnik o istotnym wpływie na czynność aparatu zwieraczowego. Przed przystąpieniem do elektrotymulacji konieczne jest leczenie zmian zapalnych, w sposób indywidualnie dobrany do chorego (nasilenie zmian zapalnych, tolerancja leków i dróg podania, antybiogram). Elektrostymulacja przezskórna (TENS) jest skuteczną metoda leczenia nietrzymania stolca u chorych po proktokolektomii odtwórczej po uprzednim wyleczeniu zmian zapalnych zbiornika jelitowego.
|