Wprowadzenie do chirurgii dystalnego odcinka przewodu pokarmowego tzw. proktokolektomii odtwórczej, zmusza do odpowiedzi na pytanie, jakie zmiany obserwujemy w wieloletniej obserwacji u chorych z wytworzonym zbiornikiem jelitowym. Ułatwieniem może być obserwacja dynamiki zachodzących zmian na modelu doświadczalnym.
Do badań użyto dojrzałych płciowo samców rasy Wistar, wykonując 26 operacji odtwórczych po usunięciu jelita grubego: 12 zespoleń ileorektalnych i 14 zespoleń jelitowo-odbytowych z wytworzeniem zbiornika oraz 8 laparotomii w grupie kontrolnej. Przeprowadzono badania przestrzegając zasad obowiązujących w pracy ze zwierzętami doświadczalnymi. Okres obserwacji wyniósł maksymalnie 360 dni. Zgodnie z planem badań w trakcie sekcji pobierano wycinki do badań histologicznych i morfometrycznych.
Do oceny stopnia zaniku błony śluzowej wykorzystano czterostopniową skalę Laumonier'a i wsp., a do oceny zapalenia zmodyfikowaną skalę histologiczną Moskowitz'a. Morfometrycznie oceniono 55 obrazów, analizując wysokość kosmków (VH), głębokość krypt (CD), długość powierzchni nabłonka (MS) oraz pole powierzchni błony śluzowej (LP).
W grupie badanej współczynnik ostrego zapalenia wyniósł 1,08+/-0,89, wykazując ujemną korelację z czasem (p<0,05). Współczynnik przewlekłego zapalenia osiągnął wartość 2,19+/-1,30 korelując z czasem (p<0,0004).
Stwierdzono spadek współczynnika ostrego zapalenia oraz wzrost współczynnika przewlekłego zapalenia wraz z nasileniem zmian zanikowych. Nie wykazano znamiennych różnic w zależności od rodzaju zabiegu operacyjnego.
I stopień zaniku stwierdzono w 11,5%, II w 26,9%, III w 34,6% a IV w 26,9%, z wyraźną znamienną różnicą pomiędzy I+II a III+IV stopniami zaniku, a także ich korelację z czasem( p<0,00001).
Współczynnik VH/CD prezentował wartość 1,99+/-0,62, a MS/LP 2,13+/-0,62. Współczynnik VH/CD nieznamiennie malał. Nie stwierdzono również istotnych korelacji dla obu współczynników w zależności od stopnia zaniku.
Badania na modelu doświadczalnym ułatwiają ocenę zmian zapalno-zanikowych zachodzących u chorych po proktokolektomiach odtwórczych. Zmiany w badaniach morfometrycznych nie są tak znamienne jak w badaniach klinicznych, co może wiązać się z wpływem choroby zasadniczej. Badania morfometryczne obiektywizują stwierdzone zmiany w badaniu histologicznym.
|