Założenia
W wielu wcześniejszych badaniach opisano problem podwyższonego ryzyka wystąpienia chłoniaka złośliwego (non-Hodgkin's lymphoma - NHL) u chorych na celiakię. Większość obserwacji przeprowadzono u pacjentów z pełnoobjawową celiakią. Nie przeprowadzono jednak badania oceniającego związek pomiędzy niemą postacią celiakii a NHL w ogólnej populacji.
Cel badania
Ocena częstości występowania jawnej lub niemej postaci celiakii w populacji chorych z NHL oraz w grupie kontrolnej.
Metodyka
Prospektywne, europejskie, wieloośrodkowe badanie kliniczno-kontrolne.
Badani
Grupę badaną stanowiło 1446 pacjentów >18 r.ż., u których rozpoznano NHL (bez względu na lokalizację i typ histologiczny); grupę kontrolną - 9659 osób bez nowotworu, dobranych pod względem wieku i płci, zamieszkujących w 10 państwach europejskich.
Opis metody
W pierwszym etapie zbierano wywiad (przy użyciu specjalnie przygotowanych formularzy) w kierunku celiakii rozpoznanej przed przystąpieniem do badania. Następnie u wszystkich badanych oznaczano obecność przeciwciał antyendomyzjalnych w klasie IgA (EMA). W przypadku stwierdzenia EMA proponowano wykonanie biopsji jelita cienkiego. Podstawą do rozpoznania celiakii było równoczesne stwierdzenie obecności EMA i charakterystycznego obrazu histopatologicznego w biopsji jelita cienkiego.
Wyniki
Szansa wystąpienia NHL była istotnie statystycznie większa u chorych na celiakię w porównaniu z grupą kontrolną (iloraz szans (OR) 2,6; 95% przedział ufności (CI) 1,4-4,9; p<0,01). Dotyczyło to zwłaszcza chorych z pełnoobjawową celiakią rozpoznaną przed badaniem (OR 3.3, 95% CI 1,4-7,9). Nie stwierdzono natomiast zwiększonego ryzyka w przypadku niemej postaci celiakii (OR 1.3; 95% CI 0.6-2.7).
Wniosek
U chorych z celiakią stwierdzono znacząco większe ryzyko rozwoju NHL, ale ryzyko to jest mniejsze niż oceniano wcześniej. Niema postać celiakii występuje rzadko u pacjentów z NHL.
Badanie finansowane z grantu Unii Europejskiej (Biomed 2 Program - Concerted Action (PL-96 3091) oraz ERB IC20-CT98-0203 (BMH4-CT98-3091) oraz z grantu KBN (4PO5B 076 16) |