Zwiększony poziom reaktywnych form tlenu w komórce jest przyczyną licznych zaburzeń w procesach fizjologicznych i biochemicznych określanych jako stres oksydacyjny. W ostatnich latach lista czynników wywołujących reakcje stresowe w roślinach uległa rozszerzeniu m.in. o fluor, którego koncentracja w środowisku niebezpiecznie wzrasta, głównie ze źródeł antropogenicznych. Jego wysoka elektroujemność i reaktywność powodują, że po dostaniu się do organizmu wchodzi on w reakcje z wieloma składnikami komórki. Rośliny wykształciły w toku ewolucji liczne i sprawne systemy usuwania toksycznych dla nich składników. Taką ochronną rolę przed toksycznymi i mutagennymi działaniami RFT pełnią zarówno nieenzymatyczne, jak i enzymatyczne antyutleniacze. Nieenzymatyczny układ antyoksydacyjny stanowią substancje niskocząsteczkowe takie jak: barwniki fotosyntetyczne, glutation, kwas askorbinowy, tokoferole, flawonoidy i fenole. Celem niniejszej pracy było ustalenie, w jaki sposób zwiększone stężenie fluorku sodu w glebie wpływało na zawartość: kwasu askorbinowego, glutationu, fenoli i flawonoidów w roślinach trzech odmian soi.

Doświadczenie wazonowe w warunkach laboratoryjnych przeprowadzono na próbkach gliny pylastej lekkiej, o zawartości próchnicy 1,2%. Glebę podzielono na 1kg naważki, którymi po wcześniejszym dodaniu wodnych roztworów NaF w dawkach 10 i 30 mM · kg^-1, napełniono wazony. Roślinami testowymi były trzy odmiany soi: Mazowia, Aldana i Augusta. Próbę kontrolną stanowiły rośliny rosnące w glebie bez dodatku NaF. W kolejnych dniach doświadczenia (14, 21, 28 dzień) pobrano zielone części roślin i oznaczono w nich kolorymetrycznie zawartość: kwasu askorbinowego, glutationu, fenoli, flawonoidów oraz przy użyciu metody potencjometrycznej zawartość fluorków.

Na podstawie zaobserwowanych zmian zawartości badanych antyoksydantów można wnioskować, iż różna jest wrażliwość roślin na zanieczyszczenie F^-, nie tylko w obrębie gatunku, lecz również w obrębie odmiany. Spośród analizowanych odmian największą zdolnością kumulowania F^-, wykazała się odmiana Augusta zaś najmniejszą Aldana. Zanieczyszczenie gleby fluorkiem sodu spowodowało w ostatnim terminie pomiaru zmniejszenie zawartości kwasu askorbinowego w roślinach soi odmiany Mazowia, obniżenie zawartości flawonoidów w roślinach odmiany Aldana. W przypadku odmiany Augusta stwierdzono zmniejszoną zawartość aż trzech parametrów (kwasu askorbinowego, glutationu i flawonoidów). Rośliny tej odmiany po zastosowaniu dawki 30 mM · kg^-1 uschły po 21 dniu trwania doświadczenia.

• Legal notice:
  

  Copyright (c) Pielaszek Research, all rights reserved.
  The above materials, including auxiliary resources, are subject to Publisher's copyright and the Author(s) intellectual rights. Without limiting Author(s) rights under respective Copyright Transfer Agreement, no part of the above documents may be reproduced without the express written permission of Pielaszek Research, the Publisher. Express permission from the Author(s) is required to use the above materials for academic purposes, such as lectures or scientific presentations.
  In every case, proper references including Author(s) name(s) and URL of this webpage: https://science24.com/paper/24559 must be provided.

1. Effect of sodium fluoride on catalase and guaiacol peroxidase activity in selected plant species
2. Fluoride content and antioxidant activity of infusions of selected herbs from Lamiaceae family 
3. An attempt to determination of the 50% phytotoxicity threshold for different fluoride concentrations affecting the spring wheat (Triticum aestivum L.) and white mustard (Sinapis alba L.) seedlings