Search for content and authors
 

Metody endoskopowe w paliatywnym leczeniu raka przełyku, cz. 1

Maciej Rupiński 

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Klinika Gastroenterologii, Roentgena 5, Warszawa 02-781, Poland

Abstract

Ze względu na właściwości biologiczne i zwykle późne rozpoznanie, u większości chorych z rakiem przełyku lub wpustu nie jest możliwe skuteczne leczenie radykalne. Mimo niewątpliwego postępu w diagnostyce i terapii, nadal udaje się wyleczyć zaledwie około 10% pacjentów, podczas gdy zdecydowana większość chorych wymaga efektywnego leczenia paliatywnego, którego głównym celem jest zmniejszenie lub całkowita eliminacja dysfagii. Cel ten można osiągnąć stosując różne metody terapii, a zwłaszcza endoskopowe techniki udrożnienia zwężenia nowotworowego, takie jak protezowanie lub ablacja (zniszczenie) tkanki nowotworowej. Mechaniczne rozszerzanie przełyku (z użyciem rozszerzadeł typu „bougie", np. Savary-Gilliarda oraz rozszerzadeł balonowych) w przypadku zwężeń nowotworowych jest techniką pomocniczą przed właściwym zabiegiem - protezowaniem lub udrożnianiem. Wspólną cechą zabiegów udrożniających jest fizyczne lub chemiczne niszczące działanie na tkanki nowotworu w celu zmniejszenia ich objętości poprzez spalenie, odparowanie lub uszkodzenie termiczne bądź chemiczne prowadzące do martwicy. Jedną z grup metod niszczenia tkanki nowotworowej są zabiegi termiczne, związane z działaniem wysokiej (rzadziej niskiej) temperatury. Są to takie techniki jak: standardowa, kontaktowa elektrokoagulacja jednobiegunowa lub dwubiegunowa - BICAP, argonowa koagulacja plazmowa - APC, terapia mikrofalowa, fotokoagulacja laserem Nd:YAG oraz kryoterapia. Inną grupą zabiegów są metody nietermiczne, w których tkanka guza jest niszczona czynnikiem fizycznym, np. promieniowaniem jonizującym (radioterapia z pól zewnętrznych czyli teleradioterapia oraz brachyterapia LDR lub HDR), czynnikiem fizyko-chemicznym, np. terapia fotodynamiczna - PDT, terapia elektrochemiczna - ECT oraz z pomocą reakcji chemicznej, np. iniekcje alkoholu absolutnego - ETN lub chemioterapeutyków. Większość tych metod leczniczych może być zastosowana z użyciem techniki endoskopowej. Z wymienionych wyżej rodzajów zabiegów udrożniających obecnie najczęściej stosowana jest fotokoagulacja laserem Nd:YAG oraz leczenie z użyciem radioterapii, a zwłaszcza brachyterapii HDR. W ostatnich 10 latach coraz większą popularność zdobywa argonowa koagulacja plazmowa (APC). Jest to urządzenie stounkowo tanie, dosyć rozpowszechnione i uważane za bezpieczniejsze niż laser Nd:YAG. Rzadziej stosowana jest terapia fotodynamiczna (PDT), a sporadycznie wykorzystuje się pozostałe metody rekanalizacji. Główną niedogodnością leczenia z użyciem technik ablacyjnych jest potrzeba częstego powtarzania zabiegów z powodu stosunkowo szybkiego nawrotu dysfagii (zwykle co 4-6 tygodni). Jest to spowodowane głównie śródściennym, rzadziej egzofitycznym odrastaniem tkanki nowotworowej. Pojawiły się doniesienia o korzystnym efekcie kojarzenia różnych metod rekanalizacji. Najlepiej obecnie zbadaną formą takiego leczenia skojarzonego jest połączenie rekanalizacji z użyciem lasera Nd:YAG z radioterapią (zarówno teleradioterapią jak i brachyterapią HDR). Badano również skojarzenia, w których wykorzystywano terapię fotodynamiczną (PDT), a także protezowanie. Takie skojarzenia metod paliatywnego udrożnienia zwężenia pozwalają na wydłużenie czasu między nawrotami dysfagii i koniecznością wykonywania kolejnych zabiegów. Podstawową korzyścią takiego postępowania jest zmniejszenie łącznej liczby zabiegów udrożniających niezbędnych dla zachowania optymalnej jakości życia, co przekłada się bezpośrednio na skrócenie czasu pobytu chorego w szpitalu i zmniejszenie kosztów leczenia. W badaniach przeprowadzonych w Klinice Gastroenterologii CMKP w Centrum Onkologii w Warszawie oceniono prospektywnie, z randomizowanym doborem pacjentów skuteczność trzech metod paliatywnego leczenia udrożniającego nowotworowe zwężenia przełyku i wpustu. Porównywano dwa skojarzenia metod: rekanalizację z użyciem bimera argonowego (APC) z dodatkową brachyterapią HDR oraz rekanalizację APC z dodatkową terapią fotodynamiczną (PDT). Grupą kontrolną byli pacjenci, u których zwężenie udrożniono wyłącznie bimerem argonowym. Leczenie paliatywne bimerem argonowym, które rozpoczęto u 111 osób z dysfagią w stopniu 2 i większym, było skuteczne u 93 pacjentów (ok. 84%). Do randomizacji i dalszej fazy leczenia zakwalifikowano 82 chorych (pozostali nie mogli być poddani dodatkowym zabiegom z powodu stwierdzenia w badaniu EUS cech nacieku nowotworu na sąsiadujące narządy, głównie drogi oddechowe). Analiza wyników leczenia i obserwacji wykazała, że czas bez nawrotu dysfagii może być wydłużony blisko dwukrotnie, jeśli skuteczne paliatywne udrożnienie przełyku lub wpustu z użyciem APC będzie skojarzone z zabiegiem brachyterapii HDR (do 60 dni) lub z terapią fotodynamiczną (PDT) (do 52 dni), w porównaniu do 34 dni w grupie kontrolnej. Nie było znamiennej statystycznie różnicy w wydłużeniu czasu bez nawrotu dysfagii między grupami HDR i PDT. W grupie HDR zanotowano mniej powikłań oraz lepiej oceniano jakość życia w miesiąc po zakończeniu leczenia w porównaniu z grupą PDT.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: invited oral at XI Kongres PTG-E, Sesja tematyczna 12., by Maciej Rupiński
See On-line Journal of XI Kongres PTG-E

Submitted: 2004-05-05 07:57
Revised:   2009-06-08 12:55