Nanostruktury uzyskiwane z materiałów ligninocelulozowych stały się jednym
z bardziej pożądanych komponentów biokompozytów. Bardzo duże zainteresowanie nanocelulozą, zwłaszcza przemysłu rolno-spożywczego i papierniczego, wymusza opracowanie szybkich i wydajnych metod rafinacji biomasy roślinnej. Obecnie nanowłókna celulozy otrzymywane są głównie metodami fizyko-chemicznymi,
które generują stosunkowo dużą ilość uciążliwych dla środowiska odpadów. Wymusza to konieczność opracowania nowych, ekologicznych metod konwersji biomasy, którymi mogą być metody enzymatyczne [1].
Biorafinacja materiałów ligninocelulozowych wymaga zastosowania kilku enzymów
o różnej specyficzności substratowej, wśród których jedne są odpowiedzialne
za oczyszczenie struktury celulozy (ligninazy, pektynazy) a inne za jej kontrolowany rozkład do nanowłókien (ksylanazy i celulazy) [2]. Szczególnie ważną rolę w finalnym procesie otrzymywania nanocelulozy odgrywa endo-1,4-β-glukanaza hydrolizująca celulozę w jej amorficznych obszarach. Niestety biosynteza tego enzymu w warunkach hodowli mikroorganizmów jest zazwyczaj ściśle powiązana z biosyntezą β-glukozydazy, której aktywność skutkuje rozkładem nanostruktur celulozy
do pojedynczych cząsteczek glukozy.
Celem projektu jest wytworzenie preparatu celulaz przydatnego
do ukierunkowanej na otrzymywanie nanocząstek celulozy, biorafinacji biomasy (słomy lnianej i konopnej), w oparciu o hodowle solid-state pleśni Aspergillus niger [3,4]. W ramach badań zoptymalizowano warunki hodowli (w tym sposób wyjaławiania pożywki), dobrano metodę ekstrakcji białek enzymatycznych
i częściowego ich oczyszczenia. Stwierdzono pozytywny wpływ ozonowania podłoża na stosunek aktywności endo-1,4-β-glukanazy i β-glukozydazy w uzyskiwanym preparacie enzymatycznym.
Badania są finansowane z projektu 01.01.02-10-123/09 współfinansowanego
ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.
Literatura:
- Siro I., Plackett D.: Microfibrillated cellulose and new nanocomposite materials:
a review, Cellulose, 2010, 17, 459–494.
- Beguin P., Aubert J.P.: The biological degradation of cellulose. FEMS Microbiol. Rev., 1994, 13, 25-58.
- Pyć R., Antczak T., Bratkowska H.: Sposób otrzymywania enzymów, Zasięg RP 209161.
- Pyć R., Antczak T., Bratkowska H.: Sposób otrzymywania enzymów, Zasięg RP 209163.
|