Search for content and authors
 

Strategia rozwoju materiałów ceramicznych

Mirosław M. Bućko 

AGH University of Science and Technology, Faculty of Materials Science and Ceramics (AGH UST), Mickiewicza 30, Kraków 30-059, Poland

Abstract

Obszar podmiotowy i tematyczny analizy stanu wiedzy i technologii w zakresie materiałów ceramicznych obejmował materiały zaawansowane, ceramikę techniczną, materiały ogniotrwałe, płytki ceramiczne, ceramikę sanitarną oraz ceramikę szlachetną. Z przeprowadzonej analizy wynika, że przemysł materiałów ceramicznych w Polsce związany jest głównie z produkcją przedmiotów użytku domowego (ceramika sanitarna wraz z płytkami ceramicznymi), materiałów ogniotrwałych oraz częściowo ceramiki technicznej. Stosunkowo słabo prezentują się możliwości produkcyjne, zwłaszcza w większej skali, wysokoprzetworzonych materiałów zaawansowanych. Bardzo dobrze prezentuje się zaplecze naukowo-badawcze w dziedzinie materiałów ceramicznych. W kraju istnieje jedna duża jednostka, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutnicznej, prowadząca działalność zarówno naukową jak i dydaktyczną w zakresie materiałów ceramicznych. Oprócz niej materiałami tego typu zajmuje się częściowo szereg innych jednostek związanych ze szkołami wyższymi (np. Wydział Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej) oraz instytutów branżowych (np. Instytut Szkła, Ceramiki, Materiałów Ogniotrwałych i Budowlanych).

Ceramiczne materiały zaawansowane mogą być kluczowe w działaniach na rzecz rozwoju istotnych dla krajowej gospodarki dziedzin takich jak: energetyka, elektronika, przemysł maszynowy, metalurgia czy też przemysł chemiczny. Wśród materiałów zaawansowanych wyszczególniono najbardziej perspektywiczne grupy tworzyw mogące znaleźć zastosowanie w przytoczonych dziedzinach gospdarki. Są to: materiały kowalencyjne, gradientowe oraz nanolaminaty, konstrukcyjne materiały tlenkowe oraz tlenkowe materiały funkcjonalne.

            Rozwoju technologii materiałów ogniotrwałych związanych jest z jednej strony z rozwojem wyrobów już wytwarzanych zaś z drugiej strony z nowymi wyrobami wnoszącymi postęp technologiczno-techniczny. Nowe grupy materiałów są swoistym połączeniem ceramiki zaawansowanej z ogniotrwałą. Do perspektywicznych materiałów z tej dziedziny należą przede wszystkim materiały magnezjowe, magnezjowo-spinelowe, korundowe oraz magnezjowo-wapniowo-cyrkonowe. Wytwarza się z nich różnego typu kształtki, osłony, wyłożenia, elementy izolacyjne, elementy konstrukcyjne a także betony i zaprawy. Wyroby te występują w różnych postaciach w zależności od zakładanych właściwości i technologii wytwarzania jako: tworzywa mikroporowate, tworzywa monolityczne oraz tworzywa kompozytowe.

            Możliwości rozwoju materiałów przeznaczonych na wyroby użytkowe takie jak: płytki ceramiczne, porcelana sanitarna czy ceramika szlachetna związane są z ponoszeniem się przeciętnego poziomu życia i związanym z tym popytem na wyroby o coraz wyższych parametrach estetycznych i użytkowych. Wytwarzanie tego typu wyrobów związane jest z zastosowaniem nowego rodzaju tworzyw takich jak gres porcellanato, porcelany sanitarnej o podwyższonej zawartości topników i obniżonej zawartości kwarcu, mas porcelanowych typu New Bone China a także nowej generacji pigmentów. Nie bez znaczenia jest także zastosowanie nowych technik formowania np. odlewania ciśnieniowego czy też zdobienia laserowego lub plazmowego.

            Analiza stanu wiedzy w dziedzinie materiałów ceramicznych stanowiąca podstawę do utworzenia scenariusza rozwoju tych materiałów jak również do wypracowania strategii ich rozwoju wykonana zostały częściowo metodą SWOT. W przypadku możliwości rozwoju materiałów ceramicznych do silnych stron zaliczone zostały: silna tradycja, dobrze rozwinięty przemysł, dostępność surowców, silne zaplecze naukowo-badawcze a także duży rynek zbytu. Słabymi stronami są: brak zaawansowanych technologii, niskie nakłady na badania i wdrożenia oraz niska konkurencyjność. Szanse rozwoju upatrywane są w silnym popycie i stosunkowo niskich kosztach wytwarzania zaś bariery rozwoju to silna konkurencja i spadek popularności studiów technicznych.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: Invited oral at Strategie Rozwoju Technologii Zaawansowanych Materiałów w Polsce, by Mirosław M. Bućko
See On-line Journal of Strategie Rozwoju Technologii Zaawansowanych Materiałów w Polsce

Submitted: 2008-03-26 09:38
Revised:   2009-06-07 00:48