Search for content and authors |
Zarys strategii rozwoju zaawansowanych szkieł technicznych i specjalnych |
Leszek Stoch |
AGH University of Science and Technology, Faculty of Materials Science and Ceramics (AGH UST), Mickiewicza 30, Kraków 30-059, Poland |
Abstract |
Stan obecny Przemysł szklarski z roczna produkcja ca 2 mln t stanowi znaczącą dziedzinę gospodarki o dużym eksporcie 50 do 80%( szkło gospodarcze) obejmującą szkło płaskie (produkcja 850 tys. t), opakowania szklane (produkcja 620 tys.t ), szkło gospodarcze (produkcja 85 tys.t) i szkło techniczne (produkcja 53 tys. t ). Równocześnie utrzymuje się wysoki import szkła ( ca 450 tys.t ) głownie płaskiego i technicznego co świadczy o potrzebie i możliwościach rozwoju produkcji szkieł. Dotyczy to w szczególności zawansowanych szkieł technicznych i szkieł specjalnych które nie są dotąd wytwarzane. Wartość eksportu szkła wynosi 1.960 mln. PLN z czego blisko połowa 920 mln PLN przypada na szkło gospodarcze, wobec 720 mln PLN za szkło płaskie o 10-cio krotnie większej tonażowo produkcji. Szkło płaskie stanowi obecnie półprodukt przetwarzany na wyroby powszechnego użytku. W Polsce powstał duży, nowocześnie wyposażony przemysł przetwórstwa szkła płaskiego na termoizolacyjne szyby zespolone i inne elementy dla budownictwa oraz szkło dla motoryzacji(łącznie około 127 producentów ), Przetwórstwem szkła na wyroby dla wyposażenia wnętrz zajmuje się 18 zakładów. Jest to w dużym procencie, niekiedy wyłącznie produkcja na eksport. Produkcja szkła płaskiego należąy do wielkich koncernów Pilkington, Saint Gobain Guardian, . Rozwój ich produkcji sterowany jest prze zarządy poszczególnych koncernów a postęp technologiczny wypracowywany jest przez ich ośrodki badawcze. Podobna sytuacja ma miejsce w przemyśle opakowań szklanych i częściowo wśród producentów szkła technicznego. Strategia rozwoju produkcji szkła w Polsce powinna uwzględniać utrzymanie wysokiej pozycji gospodarczej produkcji szkła jako specjalności krajowej, i jej wspieranie m.in. poprzez wspomaganie technologiczne małych i średnich przedsiębiorstw działających w zakresie przetwórstwa szkła, eksportowej produkcji szkła gospodarczego i artystycznego,oraz szkła techniczmego .Jako główne zadanie przyszłościowe należy uznać stworzenie opartej o rozwiązania krajowe i małe przedsiębiorstwa produkcji zaawansowanego szkła technicznego i szkieł specjalnych zwłaszcza takich które warunkują rozwój wiodących dziedzin nowoczesnej techniki kreujących postęp cywilizacyjny.. Badania wspierające technologię produkcji małych i średnich przedsiębiorstw dla zwiększenie ich konkurencyjności: a.- zmniejszenie kosztów produkcji( energoszczędne zestawy surowcowe z udziałem odpadów z recyklingu, i ich wstępna obróbka, przygotowanie przejścia z ogrzewania gazem na elektrotermię, automatyzacja i mechanizacja ) b.-wzrost atrakcyjności wyrobów ( nowe szkła barwne i powłoki, rozwój nowych środków i technik zdobienia ). Przyszłościowe kierunki rozwoju: zaawansowane szkła techniczne, szkła specjalne I Opracowywanie nowych szkieł technicznych pod pojawiające się potrzeby gospodarcze i cywilizacyjne, zwłaszcza wynikające z :zobowiązań wobec UE ( energetyka i emisje, zagospodarowanie odpadów) a-ochrona środowiska: witryfikacyjne przetwarzanie odpadów na produkty uzytkowe oraz immobilizacja odpadów radioaktywnych i toksycznych, filtry, sorbenty, biokatalizatory dla oczyszczalni ścieków b- zdrowie, rolnictwo ekologiczne, unieszkodliwianie odpadów.: bioaktywne implanty chirurgiczne, resorbowalne nośniki leków, mikro-reaktory, mikro-biosensory szkliste ekologiczne nawozy ogrodnicze, szkło szklarniowe ,. c- energetyka niekonwencionalna : kolektory słoneczne, podłoża ogniw fotowoltaicznych , filtry optycznie aktywne ), d-budownictwo,drogownictwo autostradowe, przemysł : szkło piankowe; szkło ognioodporne i termoizolacyjne, włókna tekstylne chemo i ognioodporne, szkło topnikowe dla stalownictwa, luty i inn. ). Horyzont czasowy realizacji: 2-5 lat. II Opracowanie i uruchomienie produkcji szkieł specjalnych dla potrzeb nano-technologiii innych technologi wysoko zaawansowanych a- szkła dla optyki włóknistej, optoelektroniki, fotoniki. 1. szkła optycznie aktywne światłowody wielordzeniowe, planarne i in. wzmacniacze optyczne, lasery dużej mocy, 2-szkła optycznie nieliniowe włókna fotoniczne w tym dające”efekt superkontinuum” dla tomografii optycznej, mikroskopii konfokalnej, komputerów kwantowych, na lasery tunelowe i in. ), b-szkła dla mikroelektroniki detektory paskowe, powielacze elektronów, wielowarstwowe układy elektrochromowe , sensory i in. . Realizacja celu poprzez wykorzystaniem nowych technologii m.in. opartych o sterowanie strukturą wewnętrzna, oraz technik: femtosekundowa obróbka laserowa, nanoszenie pokryć i cienkich warstw, zol-żel, wymiana jonowa Horyzont czasowy realizacji : 5-10lat Zainteresowane branże przemysłowe I Opracowywanie nowych szkieł technicznych pod pojawiające się potrzeby gospodarcze i cywilizacyjne, zwłaszcza wynikające z :zobowiązań wobec UE ( energetyka i ograniczenie szkodliwych emisji, zagospodarowanie odpadów)
II Opracowanie i uruchomienie produkcji szkieł specjalnych dla potrzeb nano-technologii i innych technologii wysoko zaawansowanych Zastosowania ( przykłady): urządzenia do przetwarzania i przesyłania informacji, technika komputerowa, układy i mikro-układy elektroniczne dla automatyki, robotyki, urządzeń kontrolnych i pomiarowych Zainteresowane przemysły (przykłady): Telekomunikacja, producenci sprzętu komputerowego i RTV, przemysł obronny, lotnictwo, transport, przemysł okrętowy, producenci aparatury medycznej, przemysłowej i badawczej; urządzenia dla techniki kosmicznej. OŚRODKI UPRAWIAJACE NAUKĘ O SZKLE i JEGO TECHNOLOGIĘ AGH Kraków Katedra Technologii Szkła i Pokryć Amorficznych ( prof. J Wasylak, prof.M.Łaczka, dr hab.M.Nocuń,) chemia i technologia szkieł tradycyjnych, i specjalnych, szkła żelowe, pokrycia amorficzne, biomateriały, szkło-ceramika, przetwórstwo szkłaKatedra Chemii Krzemianów i Związków Wielkocząsteczkowych ( prof. M. Handke ) teoria stanu szklistego , szkła bioaktywne, przemiany fazowe w szkłach Instytut Szkła i Ceramiki, Oddz. w Krakowie ( Prof.B.Ziemba, prof. L.Stoch, dr. E.Żelazowska )szkła użytkowe i specjalne, szkła żelowe ,pokrycia na szkle, przetwórstwo szkła, szkła biologicznie aktywne. Politechnika Białostocka Katedra Promieniowania Optycznego ( prof. J. Dorosz ) szkła optycznie aktywne dla optyki włóknistej, technologia specjalnych światłowodów.Katedra Fizyki (prof.T.Łukaszewicz ) UMCS Lublin Pracownia Technologii Światłowodów ( Prof.J.Rayss ) technologia światłowodów, szkła dla optoelektroniki. Politechnika Wrocławska Instytut Fizyki ( prof. E. Rysiakiewicz-Pasek ) Szkła porowate, technologia zol-żel, biomateriały Międzynarodowe Seminaria PGL Politechnika Śląska, Gliwice Wydział Inżynierii Materiałowej ( prof. M.Żelechower) szkła dla optoelektroniki. Uniwersytet Gdański, Zakład Technologii Chemicznej,( prof.A. Kłonkowski ) Technologia sol-żel szkieł i powłok specjalnych. Politechnika Gdańska,Katedra Fizyki Ciała Stałego, ( prof. H. Sodolski, prof.L.Murawski ) szkła dla elektroniki, modelowanie struktury szkieł metodą MDM Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Warszawa (dr R. Stępień ) szkła dla optoelektroniki i fotoniki, technologia mikrostrukturalnych włókien fotonicznych |
Legal notice |
|
Presentation: Invited oral at Strategie Rozwoju Technologii Zaawansowanych Materiałów w Polsce, by Leszek StochSee On-line Journal of Strategie Rozwoju Technologii Zaawansowanych Materiałów w Polsce Submitted: 2008-03-10 11:55 Revised: 2009-06-07 00:48 |