Search for content and authors |
Wielowymiarowa analiza porównawcza poziomu rozwoju gmin woj. małopolskiego w latach 1996-2005 |
Stanisław W. Matusik |
Akademia Wychowania Fizycznego, Zakład Statystyki i Informatyki, Instytut Turystyki i Rekreacji, al. Jana Pawła II 78, Kraków 31-571, Poland |
Abstract |
Badania rozwoju jednostek administracyjnych różnych szczebli przeprowadzano analizując rozmaite jego aspekty. Stosunkowo mało prac jest poświęconych badaniu rozwoju gmin. Rozwój lokalny bazuje najczęściej na rozwoju gospodarczym, choć nie jest z nim równoważny dzięki pozamaterialnym i społecznym korzyściom (w tym kulturowym, technologicznym, środowiskowym oraz wypływających z podnoszenia kwalifikacji, poziomu wykształcenia i zdobywanej wiedzy). W niniejszej pracy pojęcie rozwoju regionalnego traktowane jest w sensie „trwałego rozwoju", opartego na mierzalnych związkach ze wzrostem gospodarczym. W analizach wzięto pod uwagę dane dla 181 gmin województwa małopolskiego, z wyłączeniem gminy Kraków, aby odmienny charakter stolicy województwa nie wpływał na statystyki gmin, w większości typu wiejskiego i miejsko-wiejskiego. Rozważono 12 zmiennych dobranych pod kątem ich znaczenia dla badań rozwoju społeczno-gospodarczego. Wskaźniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin oparto na zmiennych związanych z przedsiębiorczością, demografią, rolnictwem, turystyką, infrastrukturą społeczną i infrastrukturą techniczną. Aby uzyskać porównywalność w czasie oraz pomiędzy gminami, cechy wejściowe odniesiono do liczby ludności, grup wiekowych bądź powierzchni gminy lub posłużono się wartościami procentowymi. Celem pracy było: 1) porównanie różnych wskaźników rozwoju gospodarczego dla gmin, 2) określenie na ich podstawie charakterystyki grup gmin o najwyższym i najniższym poziomie, uzyskanych metodami taksonometrii, drzew decyzyjnych i wielomianowej regresji logitowej (ang. multinomial logit regression), 3) analiza uzyskanych rezultatów dla roku 2005 w odniesieniu do roku 1996 oraz wskazanie metod dających porównywalne rezultaty. Rozważane wskaźniki rozwoju mogą dostarczać informacji zarówno o aktualnym stanie, jak też o zmianach tego poziomu w poszczególnych gminach. Najwyższym poziomem rozwoju charakteryzowały się gminy miejskie i miejsko-wiejskie oraz nieliczne gminy wiejskie położone w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy województwa. Najniższy poziom odnotowano w podgórskich gminach wiejskich. Przestrzenna analiza badanego zjawiska wykazała znaczące, pozytywne oddziaływanie trzech największych miast województwa (a szczególnie Krakowa) na rozwój otaczających je gmin wiejskich. Wskazano na fakt, że blisko 2/3 gmin wymaga podniesienia poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, aby mogły one osiągnąć przeciętny poziom, charakterystyczny dla gmin w województwa małopolskiego w 2005 roku. Uzyskane wyniki wskazują także na dywergencję rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa małopolskiego w badanym okresie. |
Legal notice |
|
Presentation: Oral at XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS, Sympozjum B, by Stanisław W. MatusikSee On-line Journal of XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS Submitted: 2007-04-19 11:15 Revised: 2009-06-07 00:44 |