Search for content and authors
 

Wielowymiarowa analiza porównawcza poziomu rozwoju gmin woj. małopolskiego w latach 1996-2005

Stanisław W. Matusik 

Akademia Wychowania Fizycznego, Zakład Statystyki i Informatyki, Instytut Turystyki i Rekreacji, al. Jana Pawła II 78, Kraków 31-571, Poland

Abstract

Badania rozwoju jednostek administracyjnych różnych szczebli przeprowadzano analizując rozmaite jego aspekty. Stosunkowo mało prac jest poświęconych badaniu rozwoju gmin.

Rozwój lokalny bazuje najczęściej na rozwoju gospodarczym, choć nie jest z nim równoważny dzięki pozamaterialnym i społecznym korzyściom (w tym kulturowym, technologicznym, środowiskowym oraz wypływających z podnoszenia kwalifikacji, poziomu wykształcenia i zdobywanej wiedzy). W niniejszej pracy pojęcie rozwoju regionalnego traktowane jest w sensie „trwałego rozwoju", opartego na mierzalnych związkach ze wzrostem gospodarczym.

W analizach wzięto pod uwagę dane dla 181 gmin województwa małopolskiego, z wyłączeniem gminy Kraków, aby odmienny charakter stolicy województwa nie wpływał na statystyki gmin, w większości typu wiejskiego i miejsko-wiejskiego. Rozważono 12 zmiennych dobranych pod kątem ich znaczenia dla badań rozwoju społeczno-gospodarczego. Wskaźniki poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin oparto na zmiennych związanych z przedsiębiorczością, demografią, rolnictwem, turystyką, infrastrukturą społeczną i infrastrukturą techniczną. Aby uzyskać porównywalność w czasie oraz pomiędzy gminami, cechy wejściowe odniesiono do liczby ludności, grup wiekowych bądź powierzchni gminy lub posłużono się wartościami procentowymi.

Celem pracy było:

1) porównanie różnych wskaźników rozwoju gospodarczego dla gmin,

2) określenie na ich podstawie charakterystyki grup gmin o najwyższym i najniższym poziomie, uzyskanych metodami taksonometrii, drzew decyzyjnych i wielomianowej regresji logitowej (ang. multinomial logit regression),

3) analiza uzyskanych rezultatów dla roku 2005 w odniesieniu do roku 1996 oraz wskazanie metod dających porównywalne rezultaty.

Rozważane wskaźniki rozwoju mogą dostarczać informacji zarówno o aktualnym stanie, jak też o zmianach tego poziomu w poszczególnych gminach. Najwyższym poziomem rozwoju charakteryzowały się gminy miejskie i miejsko-wiejskie oraz nieliczne gminy wiejskie położone w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy województwa. Najniższy poziom odnotowano w podgórskich gminach wiejskich.

Przestrzenna analiza badanego zjawiska wykazała znaczące, pozytywne oddziaływanie trzech największych miast województwa (a szczególnie Krakowa) na rozwój otaczających je gmin wiejskich. Wskazano na fakt, że blisko 2/3 gmin wymaga podniesienia poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, aby mogły one osiągnąć przeciętny poziom, charakterystyczny dla gmin w województwa małopolskiego w 2005 roku.

Uzyskane wyniki wskazują także na dywergencję rozwoju społeczno-gospodarczego gmin województwa małopolskiego w badanym okresie.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: Oral at XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS, Sympozjum B, by Stanisław W. Matusik
See On-line Journal of XVI KONFERENCJA NAUKOWA SEKCJI KLASYFIKACJI I ANALIZY DANYCH PTS

Submitted: 2007-04-19 11:15
Revised:   2009-06-07 00:44