Search for content and authors
 

Nieinwazyjne oznaczanie jakości szpinaku podczas symulowanych warunków sprzedaży oraz możliwości przewidywania jej zmian.

Anna Keutgen 1Jarosław Pobereżny Elżbieta Wszelaczyńska 

1. Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Katedra Technologii Żywności (UTP), Kordeckiego 20, Bydgoszcz 85-225, Poland

Abstract

Fluorescencja chlorofilu, a w szczególności optymalne wykorzystanie kwantów Fv/Fm stosowana jest do oznaczania stanu fizjologicznego roślin, gdzie występowanie stresu, chorób czy procesów więdniecia może spowodować obniżenie optymalnego wykorzystania kwantów. W praktyce fluorescencja chlorofilu ma specjalne zastosowanie ze względu na fakt, że pomiary podczas przechowywania mogą zostać przeprowadzone szybko i bezdestrukcyjnie, natychmiast informując o stanie jakości szpinaku oraz jego przydatności do sprzedaży.

Możliwość zastosowania nowoczesnych technik w celu szybkiego i nieinwazyjnego oznaczenia in vivo takich parametrów jak jakość i świeżość szpinaku podczas symulowanych warunków sprzedaży stanowiła tematykę niniejszych badań. W badaniach tych zweryfikowano zastosowanie fluorescencji chlorofilu do określenia zmian jakościowych, fizycznych i fizjologicznych, zachodzących w świeżym produkcie odznaczającym się szybkim występowaniem strat pozbiroczych – szpinaku jako warzywa liściowego przeznaczonego do bezpośredniego spożycia, składowanego 5 dni (16 h w chłodni: 4°C, 96% wilg. wzgl.; 8 h w temperaturze pokojowej: 22-23°C, 70% wilg. wzgl.), uwzględniając różne warunki uprawy (nawożenie, stosowanie dolistne Previcuru, CaCl2 oraz Cerone). Badania wykazały, że straty świeżej masy w fazie pozbiorczej mogły zostać opisane za pomocą zmian Fv/Fm zmierzonych w przystosowanych do ciemności liści szpinaku ze względu na liniową zależność parametrów (r2 = 0,77). Negatywny aspekt pomiaru fluorescencji chlorofilu stanowiła mała dokładność określenia krytycznej dla jakości handlowej szpinaku granicy strat świeżej masy wielkości 3%. Dopiero straty rzędu 4 do 5% spowodowały spadek optymalnego wykorzystania kwantów poniżej krytycznej granicy 0.80, wskazującej na wystąpienie stresu pozbiorczego. Ponadto dolistne zastosowanie pestycydów negatywnie wpłynęło na pomiar Fv/Fm, co jednak może znaleźć zastosowanie w wykrywaniu stosowania środków ochrony roślin na krótko przed zbiorem, jeszcze przed upływem okresu karencji. Dlatego też oznaczenie stopnia świeżości za pomocą fluorescencji chlorofilu stwarza również w pewnym stopniu ochronę konsumenta. Dalsze badania wykazały, że optymalne wykorzystanie kwantów Fv/Fm skorelowane było liniowo pozytywnie z zawartością wapnia w liściach szpinaku. Zależność ta wskazywałaby na obniżenie integracji błon komórkowych i zmnieszenie stabilizacji ścian komórkowych podczas okresu pozbiorczego. Ponadto obniżenie wartości Fv/Fm podczas przechowywania wskazywać może na wystąpienie stresu chłodu jak i procesów starzenia (senescencji) oraz utraty jakości badanego szpinaku, niezależnie od sposobu jego uprawy. W badaniach tych nie stwierdzono zależności pomiędzy fluorescencją chlorofilu a zmianami barwy liści szpinaku, zawartością chlorofilu, azotu ogółem i węglowodanami rozpuszczalnymi w wodzie oraz intensywnością oddychania i emisją etylenu.

 

Legal notice
  • Legal notice:
 

Presentation: Oral at XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego im. prof. Juliana Aleksandrowicza, Symposium B, by Anna Keutgen
See On-line Journal of XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego im. prof. Juliana Aleksandrowicza

Submitted: 2011-05-19 14:03
Revised:   2011-06-14 10:08