Coraz częściej w praktyce klinicznej posługujemy się standardami, wytycznymi lub algorytmami. Mogą one dotyczyć zarówno aspektów diagnostycznych jak i terapeutycznych. Nadrzędnym celem tworzenia tego typu dokumentów powinno być usystematyzowanie wiedzy i ujednolicenie postępowania lekarskiego w całym kraju. W ich tworzeniu powinno się pomijać nie ugruntowane „nowości" oraz unikać kontrowersyjnych stwierdzeń.
Wytyczne postępowania w chorobie refluksowej przełyku tworzone przez ciała międzynarodowe oraz krajowe są zwykle bardzo rozbudowane poprzez uwzględnianie najróżniejszych sytuacji klinicznych spotykanych zarówno w opiece podstawowej jak i specjalistycznej. Ponieważ, głównym odbiorcą standardów w tej chorobie są jednak lekarze opieki podstawowej a nie gastroenterolodzy, powinno się je maksymalnie uprościć tak, aby mogły być rzeczywiście używane i być przydatne w codziennej praktyce tych lekarzy. Oprócz ograniczonej objętości takiego dokumentu powinno się uwzględnić specyfikę pracy grupy lekarzy do których kierowany jest dokument. Optymalnie, wytyczne powinny być modyfikowane lokalnie w różnych częściach kraju tak, aby wziąć pod uwagę dostępność procedur oraz lokalne tradycje.
Diagnostykę choroby refluksowej w opiece podstawowej powinno się ograniczać do wywiadu chorobowego, stosowania kwestionariuszy, testu z inhibitorem pompy protonowej (którego wykonanie powinno być dokładnie wyjaśnione) oraz endoskopii (wskazania do niej powinny być precyzyjnie określone). W diagnostyce należy zwrócić szczególną uwagę na objawy poza-przełykowe. Manometria, pH-metria czy metody diagnostyki różnicowej (np. kardiologicznej) powinny być uwzględnione w standardach specjalistycznych.
W leczeniu choroby refluksowej bezsprzeczną rolę odgrywają inhibitory pompy protonowej, których rodzaj i dawka powinny być ustalone indywidualnie z wykorzystaniem zasady „step-down" - czyli zmniejszania dawek leku tak, aby znaleźć najmniejsza skuteczną dawkę w leczeniu podtrzymującym. Powinno się podkreślić „przewlekłość" choroby i konieczność stałego leczenia u większości chorych. Możliwe jest także u części chorych stosowanie leczenia „przerywanego" lub „na żądanie" albo stosowanie H2-blokerów lub doraźnie alkaliów. Alternatywa leczenia chirurgicznego powinna być zawsze omówiona z pacjentem na początku kontaktów z lekarzem. Zasady postępowania z pacjentami, u których występuje oporność na leczenie, powikłania choroby refluksowej, przełyk Barretta i inne rzadsze sytuacje kliniczne wymagają uwzględnienia, ale w odrębnych szczegółowych wytycznych specjalistycznych.
|